Het schrijven van een beleidstekst begint met oriënteren. In welke fase van het beleidsproces bevind je je? Vervolgens ga je aan de slag met de uitgangspunten van jouw beleidstekst. Wat is het beleidsdoel waaraan je tekst bijdraagt? Met wie moet je rekening houden en welke beleidsmiddelen zijn geschikt om het gestelde doel te bereiken?
Formuleer doelen en tussendoelen
Beleid wordt meestal opgesteld voor een langere termijn, bijvoorbeeld twee of vier jaar. Het is belangrijk om te allen tijde het beleidsdoel voor ogen te hebben. Jouw tekst gaat namelijk bijdragen aan dat doel. Maar met alleen een beleidsdoel ben je er nog niet. Het formuleren van tussendoelen is belangrijk. Wat moet er bijvoorbeeld na een jaar bereikt worden? Met deze tussendoelen maak je het beleid én jouw beleidstekst een stuk concreter.
Beleidsdoel en doel van je beleidstekst
Verwar het beleidsdoel niet met het doel van jouw beleidstekst. Het beleidsdoel is wat je wilt bereiken door het beleid uit te voeren. Het doel van je beleidstekst drukt uit wat je de lezer wilt voorschotelen. Geef je advies? Maak je een beschrijving van de situatie of geef je een beoordeling?
Krachtenveldanalyse
Het maken van beleid is een complexe puzzel. Elk stukje beleid krijgt te maken met allerlei partijen. Het is belangrijk om die partijen in kaart te brengen en daarbij ook te benoemen wat hun rol is. Wie is voor, wie is tegen? Wat zijn de belangen van verschillende partijen en welke acties moeten er daarom ondernomen worden? Voordat je aan de slag gaat met je beleidstekst, is het maken van een krachtenveldanalyse nuttig. Verzamel informatie over de diverse partijen, ken de argumenten van verschillende groepen en stem de informatie in je beleidstekst af op de partijen die te maken krijgen met het beleid.
Tip: betrek de mensen die je nodig hebt om je doel te bereiken bij het opstellen van je beleidstekst. Dit kunnen zowel medestanders als tegenstanders zijn. Medestanders om draagvlak te creëren voor het beleid, tegenstanders om te zien op welke manier je samen tot een goede oplossing kunt komen.
Welke beleidsmiddelen zet je in?
Als je de beleidsdoelen en het krachtenveld helder hebt, kun je nadenken over de in te zetten beleidsmiddelen. Welke middelen zijn er nodig om de gestelde beleidsdoelen te bereiken? Gebruik je wettelijke maatregelen als regels en sancties of kies je juist voor voorlichtingsmateriaal? Bereik je de beleidsdoelen met financiële instrumenten of kun je beter wenselijk gedrag faciliteren? Vaak is een combinatie van verschillende beleidsmiddelen het meest effectief.
