Ik vind spelfouten niet zo belangrijk. Inderdaad, dit rolt uit het toetsenbord van iemand die tien jaar tekstschrijver is en die schrijftrainingen geeft. En ik meen het: er zijn tekstaspecten die véél belangrijker zijn dan spelling.
Ik maak mezelf natuurlijk niet populair met deze uitspraak. Wij Nederlanders hebben er nogal een handje van om elkaars spelfouten te corrigeren. We verkneukelen ons als iemand anders een spelfout maakt. We pennen fanatiek mee met het Groot Dictee der Nederlandse Taal. We bakkeleien over groene en witte spelling.
Corrigeren in plaats van verbinden
Waar gaat het nu echt om?
Eerlijk gezegd: al dat geharrewar leidt nogal af van waar het écht om gaat bij goede teksten.
- Wie is de lezer? Van welke woorden houdt hij, op welke woorden reageert hij als een stier op een rode lap? Hoeveel tijd heeft hij? Wat houdt hem bezig?
- Op welke informatie zit deze lezer te wachten? En op welke informatie vooral niet? Wat is de kern van deze informatie?
- Wat moet de lezer met je tekst doen?
- Op welke andere manieren dan via deze tekst maak je je boodschap kenbaar?
Hypercorrectheid staat haaks op verbinden
Als schrijver zou je alles moeten doen om maar verbinding te maken met je lezer. Om een brug te slaan tussen jouw wereld en die van hem. Dat is hard werken. En soms staat aandacht voor correctheid bijna haaks op het verbinding maken. Ze leidt de aandacht af van waar deze eigenlijk zou moeten liggen. Het resultaat: een correcte tekst die niemand leest.
Wil je dit voorkomen?
Stel jezelf de volgende vragen om pragmatisch te blijven:
- Hoeveel tijd heb ik tot het moment dat deze tekst gepubliceerd wordt?
- Welk doel wil ik bereiken en hoe past deze tekst daarin?
- Welke vragen heeft de lezer en hoe kan ik die beantwoorden?
- Welke van de tekstaspecten strategie/doel, inhoud, opbouw, formulering en spelling wil ik aandacht geven binnen de beschikbare tijd?
Rest mij om af te sluiten met een kleine variatie op wat Frank Boeijen ooit zong: Denk niet wit, denk niet groen, denk niet wit, denk niet groen – maar in de kleur van je hart. Bij hem rijmde het beter. Maar je snapt wat ik bedoel.
