Schrijven is voor een promovendus een pittige opgave: je gaat op een intellectuele ontdekkingsreis terwijl je een bijdrage levert aan de wetenschap. Of het nu gaat om een proefschrift of paper, de kans is groot dat je flink opziet tegen het schrijfproces. Hoe maak je het schrijven makkelijker? Een praktische schrijfstrategie in zes stappen.
1. Definieer je doelstelling en vraag om feedback
Stel eerst vast wat je doel precies is: wat wil je bereiken met je tekst? Wil je een hiaat opvullen in bestaande kennis, nieuwe bevindingen presenteren, een bestaande theorie analyseren? Als je zit voor jezelf helder hebt, bespreek het dan met een collega of begeleider. Vertel wat je eerste ideeën zijn. Zie het gesprek als een brainstormsessie: aan de hand van de vragen en opmerkingen van je gesprekspartner stel jij je plan bij en scherp je je doelstelling aan. Neem het gesprek op of schrijf suggesties op, want aan die spontane reacties kun je bij het schrijven veel hebben.
2. Maak een selectie van onderzoek en literatuur
Hoe sluit jouw onderzoek aan op de bestaande literatuur? Ga op zoek naar de vijf belangrijkste studies op het gebied van jouw onderwerp. Ga na in hoeverre deze bijdragen aan jouw onderzoeksgebied en noteer wat hun tekortkoningen zijn. Dit biedt je meer inzicht in jouw onderwerp en brengt ook aan het licht welke leemtes jouw onderzoek kan opvullen.
3. Maak een opzet en een mindmap
Je hebt nu je doelstelling én de context van jouw onderzoek scherp. Tijd om een opzet voor je tekst te maken. Daarin noteer je kort je centrale onderzoeksvraag, de hoofdargumenten en je bevindingen. Maak ook een mindmap: een visuele weergave van de deelvragen en hoe deze met elkaar samenhangen. Met deze twee hulpmiddelen breng je structuur in je werk en zorg je ervoor dat je niets belangrijks over het hoofd ziet.
4. Stel realistische doelen en weet wie je lezers zijn
Het schrijven van een proefschrift of paper is een marathon, geen sprint. Splits het project op in behapbare delen met haalbare deadlines. Neem in je plan ook mee voor wie je schrijft. Wie gaat jouw werk lezen? Vanuit welke interesse lezen anderen het? Als je voor ogen hebt wie jouw werk leest, kun je de juiste toon kiezen, en weet je hoe gedetailleerd en uitgebreid je verhaal moet zijn.
5. Blijf voortdurend bijschaven en bespreken
Schrijven is een doorlopend proces; je tekst hoeft niet meteen perfect te zijn. Zet je ideeën in grote lijnen op papier, vul de details later in. Bespreek na je eerste versie delen van de tekst of ideeën die je hebt met je gesprekspartner(s). Hun feedback helpt je bij het schrijven van je uiteindelijke versie.
6. Bekijk de onderzoeksvraag en deelvragen nogmaals en herschrijf deze
Tijdens het hele schrijfproces ga je keer op keer de volgende fundamentele vragen na: wat is er al bekend? Wat is er nog niet bekend? In welk opzicht is jouw werk een aanvulling op bestaand onderzoek? Hoe heb je je onderzoek uitgevoerd en wat zijn je bevindingen? Door deze vragen heel precies te beantwoorden, wordt duidelijk wat jouw bijdrage is aan onderzoek op het betreffende gebied.
Een wetenschappelijke tekst schrijven is een pittige klus, maar met deze gestructureerde aanpak maak je het jezelf een stuk makkelijker. Zorg dat je je doel scherp voor ogen hebt, ga in gesprek met collega’s en houd voortdurend je doel en doelgroep voor ogen. Zo kom je stap voor stap van een eerste concept tot een gedegen eindversie: een intellectuele reis, beschreven in jouw woorden.
Aan de slag met wetenschapscommunicatie?
Bekijk onze training Wetenschappelijke artikelen schrijven in het Engels of neem contact met ons op via trainingen@taalcentrum-vu.nl.
