Beter beleid schrijven met de Schijf van Vijf

Beter beleid schrijven met de Schijf van Vijf

Door Eric Tiggeler

Contact opnemen

Beter beleid schrijven zorgt voor krachtigere teksten, teksten die ook echt aanzetten tot actie. Schrijf betere beleidsstukken met de Schijf van Vijf.

 

Ken de Schijf van Vijf voor beleid schrijven

Wordt je gevraagd om een beleidstekst of beleidsstuk te schrijven? Dan is het goed om argwanend te zijn: beleidstekst en beleidsstukken zijn containerbegrippen voor een onwaarschijnlijk uiteenlopende collectie tekstsoorten. Ben je al klaar met je beleidstekst na een korte probleeminventarisatie op 1 A4’tje of verwacht je opdrachtgever een doorwrocht adviesrapport? Zorg dat je precies weet op welke manier jouw tekst moet
bijdragen aan het proces van beleidsontwikkeling: ken de Schijf van Vijf.

De vijf fasen in de beleidscyclus

In de figuur hieronder zie je de Schijf van Vijf, de vijf vaste fasen die worden doorlopen bij het ontwikkelen van beleid.

Beleid schrijven met impact


De eerste stap is de agendavorming: daarin wordt bepaald of een onderwerp een plaats op de beleidsagenda waard is (1). Vervolgens wordt het vraagstuk in kaart gebracht (2), beleidsmaatregelen worden gekozen (3), uitgevoerd (4) en geëvalueerd (5).

Welke beleidstekst in welke fase?

Alle vijf de fasen in het proces worden ondersteund met beleidsteksten, maar dat zijn wel heel verschillende teksten met heel verschillende doelen. Dat zie je ook aan het oerwoud aan namen dat de ronde doet voor beleidsteksten: van startnotitie tot verkenning, van discussienota tot MT-advies, van implementatienota tot evaluatierapport.
Het is dus erg belangrijk om, zodra je de opdracht voor een beleidstekst krijgt, in kaart te brengen wat er écht van je gevraagd wordt. Aan welke fase in de schijf van vijf moet jouw tekst bijdragen? Een voorbeeld: als je de vraag krijgt om een beleidstekst op te stellen over loopbaanbegeleiding in jouw organisatie, dan gaat het in de beleidsvoorbereidende fase misschien om een eerste inventarisatie van de mogelijkheden (personeelsgesprekken, coaching, opleidingen). In een latere fase gaat het misschien om een concreet voorstel hoe loopbaanbegeleiding structureel in te bedden in het organisatiebeleid.

In de afbeelding hieronder zie je in grote lijnen welke soorten beleidsteksten passen bij de vijf verschillende schijven in de beleidscyclus.

Beleid schrijven met impact


Eerst de schijf, dan pas beleid schrijven

Het komt nogal eens voor in de beleidspraktijk: stukken waarin de schrijver veel werk heeft gestoken, maar die geen antwoord geven op de vraag die voorligt. Omdat ze bijvoorbeeld alleen een probleem in kaart brengen, terwijl het management al oplossingen wil inventariseren. Of omdat ze al tot adviezen komen, terwijl het bestuur eerst wil bepalen of er überhaupt een probleem is. Dus: schrijf je een beleidsstuk? Bepaal dan altijd eerst je positie in de Schijf van Vijf. Dan is de kans veel groter dat jouw tekstdoel keurig in de pas loopt met de beleidsdoelen.

Schrijf beter voor beleid

Meer weten over effectief beleid schrijven en over de Beleidsschijf van Vijf? Leer het in de training Beleid schrijven met impact.

Auteur: Eric Tiggeler

Maakt schrijftrainingen, redigeert teksten, schrijft taalboeken en -blogs. Wordt taalgoeroe genoemd, maar leert gelukkig nog elke dag iets nieuws.

Meer over Eric
376