Een spellingcheck doen om foutloos Nederlands te schrijven, is dat nodig? Ja, kijk maar eens naar deze moeilijke taalvragen uit ons taalassessment.
Het leidt geen twijfel dat de voorzitter hen vroeg of het echt klopte dat slechts een van de vijf kandidaten die doorgaat, wordt uitgenodigd.
Heb jij de drie fouten in deze zin gespot? En weet je wat het wél had moeten zijn? Geen paniek als je maar een of twee fouten hebt ontdekt; we zetten ze hieronder voor je op een rijtje. Met uitleg zodat jij voortaan ook foutloos Nederlands schrijft.
Spellingfouten maakt iedereen wel eens, maar soms heb je het niet eens door. De zin hierboven laat de drie moeilijkste vragen uit ons taalassessment zien. Dat is een online toets van honderdtwintig vragen die het Taalcentrum-VU heeft ontwikkeld voor het bedrijfsleven en de overheid. Inmiddels hebben meer dan duizend mensen deze toets gemaakt, dus we durven wel te stellen welke vragen de moeilijkste zijn uit onze spellingcheck Nederlands.
Fout 1: 'het leidt aan twijfel'
De schrijfwijze leidt is fout. De juiste spelling is: het lijdt geen twijfel. Het gaat om het werkwoord lijden in de betekenis toestaan, gedogen. Leiden met ei heeft een andere betekenis, bijvoorbeeld in ‘iemand in de juiste richting leiden’.
Fout 2: 'de voorzitter hen vroeg'
De voorzitter vroeg hen is fout. Het moet vroeg hun zijn. Hier is hun namelijk het meewerkend voorwerp. Bij een meewerkend voorwerp (zonder voorzetsel) is hun de enige juiste vorm. Hoe zat het ook alweer met hen en hun?
Gebruik hen:
- Als het om een lijdend voorwerp gaat. Hij bekijkt hen.
- Als er een voorzetsel voor staat. Hij geeft het cadeau aan hen.
Gebruik hun als het om een meewerkend voorwerp gaat zonder dat er een voorzetsel voor staat. Hij geeft hun het cadeau.
Begint het je nu toch te duizelen? Gebruik dan ze: Hij geeft ze het cadeau. Hij bekijkt ze. Voor formele teksten is deze oplossing helaas niet geschikt, dan ben je toch op hen/hun aangewezen.Weer een stap dichter bij correct Nederlands schrijven.
Fout 3: 'een van de vijf kandidaten die doorgaat'
Een van de vijf die doorgaat klopt niet. Die slaat namelijk terug op het meervoud kandidaten, niet op het enkelvoud een. Het gaat dus om kandidaten die doorgaan (Vraagbaak Nederlands, 2011, p. 136).
Dit verschijnsel heet congruentie; het onderwerp moet hetzelfde kenmerk hebben (enkelvoud of meervoud in dit geval) als het bijbehorende werkwoord. In ons taalassessment zitten nog een paar congruentievragen (de Verenigde Naties melden, de media hebben). Deze een-van-de-vijfvraag staat hoog op moeilijkheidsladder. Opletten geblazen dus.
Spellingscontrole Word = perfecte spellingcheck Nederlands?
Misschien denk je nu dat een taalassessment tegenwoordig overbodig is. Word haalt de meeste spelfouten toch wel uit je tekst? Een heleboel wel ja, maar zeker niet allemaal. En het nare is dat je autocorrectie nou precies dit soort ingewikkelde gevallen over het hoofd ziet. Leidt en lijdt zijn immers allebei prima gespeld, dus Word vindt het hoe dan ook goed. Alleen afhankelijk van de context blijft er altijd maar één variant overeind. Toch wel handig om zelf ook te weten hoe het precies zit dus.
